Sortowanie kart to prosta i stosunkowo tania metoda, która ma pomóc w zrozumieniu sposobu strukturyzacji i organizacji treści przez użytkownika w jak najbardziej logiczny dla niego sposób. Card sorting można przeprowadzać na wiele sposobów, m.in. na papierze, na karteczkach Post-It czy też dzięki narzędziom internetowym, działającym w trybie zdalnym.
Czym jest sortowanie kart?
Sortowanie kart pozwala zrozumieć sposób myślenia użytkowników. Daje obraz tego, czego oczekują userzy – jak chcieliby widzieć treści na stronie i w jaki sposób pogrupowaliby ją samodzielnie. Choć nie jest to metoda badawcza, wykorzystywana najczęściej przez projektantów UX, która zapewnia stworzenie ostatecznej wersji architektury informacji. Stanowi również dużą podpowiedź w kwestii tworzenia kategorii oraz ułatwia identyfikację trendów.
Wśród metod sortowania kart wyróżnić można:
Sortowanie otwarte
Zadaniem użytkowników jest uporządkowanie kart w grupy, które są według nich najbardziej adekwatne. Następnie nadają im odpowiednio dopasowaną nazwę. Metoda ta stosowana jest najczęściej w przypadku architektury informacji, która już istnieje, podczas organizowania produktów na stronie lub tworzenia zupełnie nowej architektury.
Sortowanie zamknięte
Użytkownicy otrzymują karty treści oraz z góry narzucone karty kategorii. Ich rolą jest uporządkowanie tych kart w odpowiednich kategoriach. Sortowanie zamknięte to metoda wykorzystywana podczas dodawania nowej treści do istniejącej już witryny.
Wolna lista
Metoda wolnej listy zakłada pracę każdego użytkownika na własnym komputerze oraz sortowanie kart, które otrzyma online. Istnieje wiele narzędzi do testu, które można dystrybuować do dowolnej liczby userów. Sortowanie kart tego typu przeprowadzane jest zdalnie, bez kontaktu z użytkownikiem.
Face to face
Badania odbywają się osobiście, z udziałem obserwatora. Userzy otrzymują karty w postaci papierowej, są również proszeni o wyjaśnienie podjętych decyzji. Obserwator może więc wyjaśnić z użytkownikiem wszystkie kwestie, które są dla niego niejasne.
Card sorting – jak powinno przebiegać badanie?
W grupie badawczej powinno znaleźć się kilkunastu uczestników, co pozwala uzyskać jak najwyższy poziom istotności korelacji. Zadanie można przydzielić zarówno indywidualnie, jak i grupowo. Pierwszy sposób wykorzystywany jest najczęściej w badaniach przeprowadzanych zdalnie. Sprawdza się w momencie, gdy badaczom potrzebna jest wiedza, pozyskana od dużej grupy użytkowników. Dużą zaletą tego typu badań jest to, że uczestnicy znajdują się w bezpiecznym dla siebie otoczeniu. Nie ulegają presji i czują się swobodnie, co wpływa na uzyskanie wyników wysokiej jakości.
W przypadku badań tradycyjnych również ważna jest duża liczba uczestników. Wzrasta wówczas poziom kreatywności, możliwa jest burza mózgów, która często kończy się uzyskaniem świetnych pomysłów. Ponadto analiza wniosków jest bardzo skuteczna. Uczestnicy mogą swobodnie komunikować się, wymieniać pomysłami i wspólnie tworzyć niezwykłe rozwiązania.
Jak powinno się przeprowadzać proces sortowania kart?
Sortowanie kart należy przeprowadzać zgodnie z określonym schematem.
- Na karteczkach zapisz elementy strony lub podstrony.
Np. w przypadku sklepu obuwniczego będą to takie produkty jak buty na koturnie, sandały, tenisówki, mokasyny, buty do biegania itd.
- Poproś uczestników badania o wstępną analizę produktów i posegregowanie karteczek w grupy, które wydają im się najbardziej logiczne.
Nie przeszkadzaj użytkownikom w procesie. Od czasu do czasu możesz zapytać ich o uzasadnienie opinii.
- Poproś uczestników badania o znalezienie nazwy dla każdej z grup.
- Dokonaj analizy i określ wzory kategoryzacji.
Sprawdź różnice i podobieństwa wśród odpowiedzi każdego uczestnika. Z pewnością uda Ci się stworzyć najbardziej odpowiedni wzór.
Sortowanie kart – najlepsze praktyki
Podczas przeprowadzania sortowania kart warto skorzystać z pewnych wskazówek, które mogą usprawnić badania:
Sortowanie próbne
Przed rozpoczęciem działań warto przeprowadzić sortowanie próbne, np. ze znajomymi lub współpracownikami. Pozwoli to wyszukać i usunąć ewentualne błędy lub literówki, które mogą zaburzyć płynność przeprowadzenia testów.
Ograniczenie liczby kart
Choć odpowiednio wysoka liczba kart jest bardzo istotna, nie można z nią przesadzić. W przypadku sortowania otwartego dobrze jest ograniczyć tematy do ok. 60. Wówczas użytkownik nie będzie czuł się przeciążony natłokiem informacji.
Numeracja kart
Łatwiejszą analizę zagwarantuje numerowanie kart, warto więc rozważyć tę praktykę. Korzystanie z arkusza kalkulacyjnego bądź tabeli przy wyświetlaniu listy wszystkich tematów będzie łatwiejsze do zrozumienia.
Ustanowienie krótkich tematów etykiet
Krótkie i mocno związane z tematem etykiety to klucz do sukcesu. Można łatwiej je odczytać.
Losowa kolejność kart
Sesja badawcza powinna rozpocząć się do treści wybranych losowo. Dzięki temu zostaną one posegregowane bez jakichkolwiek uprzedzeń.
Szacowanie czasu
Warto na początku określić uczestnikom czas, który będzie im potrzebny do zrealizowania przedsięwzięcia.
Sortowanie otwarte i zamknięte
Dobrym pomysłem jest połączenie dwóch rodzajów testów – otwartego (jako pierwszy) oraz zamkniętego (jako drugi). Pierwszy pozwoli sprawdzić drogę analityczną użytkowników, a druga – przetestować istniejące etykiety i ich intuicyjność.
Jak dobrać odpowiednią liczbę kart?
Liczbę kart należy dobrać do rodzaju badania. Warto zastanowić się jaki jest cel witryny i dopiero wtedy przemyśleć, ile kart potrzebnych jest do przeprowadzenia testów. Aby tego dokonać należy przeprowadzić innego rodzaju badania, które pokażą analitykom, na czym należy się skupić.
Card sorting – interpretacja wyników
Jeżeli do badania wykorzystywane są programy software, analiza wykonywana jest w sposób automatyczny. Jeśli jednak podczas czynności korzystano z kartki i ołówka – należy przeprowadzić nieco dokładniejszą, samodzielną analizę.
Wyniki przeprowadzanych badań przedstawiane są często w dendrogramach, oczywiście – jeżeli wzięła w nich udział duża liczba respondentów. Nie wszyscy jednak chcą korzystać z tej metody, ponieważ dendrogramy często są trudne w interpretacji. Warto więc skorzystać z arkusza kalkulacyjnego i samodzielnie zastanowić się nad tym, jakie wnioski wyciągnąć można z badań. Jeżeli próba badawcza była niewielka – czynności te mogą okazać się nieco łatwiejsze.
Jak korzystać z card sortingu?
Często zdarza się, że badacze wykorzystują sortowanie zamknięte jako metodę badania, która ma zweryfikować istnienie kategorii w serwisie. Sprawdzają czy są one zgodne z założeniami. Nie jest to jednak metoda ich potwierdzenia.
Podczas przeprowadzania badań należy pamiętać o ich celu, którym jest sprawdzenie zdania userów zarówno w odniesieniu do kategorii, jak również całej zawartości strony internetowej. Dobrą praktyką jest więc pozostawienie użytkownika z wyzwaniem i sprawdzenie jego reakcji. Notowanie jego uwag i podjęcie się próby zrozumienia toku jego rozumowania może skutkować odnalezieniem wartościowych przemyśleń.
W przypadku kategorii narzucanych z góry użytkownik otrzymuje podpowiedź, która sugeruje mu rozwiązanie. Wybiera ją nawet w momencie, w którym nie zgadza się w 100% z argumentami. Jeśli jednak user nie sugeruje się możliwymi rozwiązaniami sam może wybrać najlepsze według niego możliwości, które mogą zaskoczyć nawet specjalistów.
Podsumowanie
Badania i testy to najlepsza droga do zrozumienia zachowań użytkowników. Jest to również pierwszy krok w procesie tworzenia pozytywnej w odbiorze witryny internetowej. Oczywiście, zdarza się, że jeden test nie jest wystarczający. Dobrze jest więc kilkakrotnie przeprowadzić proces sortowania kart i korzystać z uzyskanych wcześniej informacji. Ułatwi to prawidłową interpretację danych. Poznanie sposobu działania użytkowników umożliwi stworzenie produktu, z którego będą oni zadowoleni.
Interesuje Cię tematyka User Experience? Chcesz dowiedzieć się nieco więcej na ten temat? Zapoznaj się z naszymi pozostałymi wpisami, gdzie znajdziesz mnóstwo cennych informacji. Jeśli poszukujesz pomocy przy optymalizacji witryny, potrzebujesz audytu użyteczności bądź projektu UX – zgłoś się do nas. Razem znajdziemy dla Ciebie najlepsze rozwiązanie.
