Obecnie komputery zajmują lwią część naszej rzeczywistości. Znajdują się dosłownie wszędzie. Kiedyś były to ogromne maszyny o wielkości całych pomieszczeń. Teraz – to element codziennego życia. Smartfony, samochody, telewizory, urządzenia kuchenne – każdego dnia używasz co najmniej kilku komputerów.
Historia pojęcia interakcja człowiek-komputer (HCI)
Pojęcie interakcji człowiek-komputer powstało we wczesnych latach 80. XX wieku, wraz z rozpowszechnieniem się komputerów osobistych. Po raz pierwszy użył go John M. Carroll. Owe komputery wymagały dość złożonej i skomplikowanej wiedzy, nawet w przypadku zadań podstawowych, elementarnych.
Badając systemy operacyjne i aplikacje komputerowe HCI próbowało zbadać, jakie działania należy wdrożyć, aby uczynić sprzęt bardziej przyjaznym dla użytkowników. Interakcja człowiek-komputer uległa rozszerzeniu o kolejne formy technologii informacyjnej – od aplikacji medycznych, poprzez platformy edukacyjne, aż po gry i e-commerce. To właśnie od pojęcia HCI pochodzi projektowanie interakcji i doświadczeń użytkownika (UX). Wszystkie te elementy składają się na projekt interfejsu użytkownika oraz produktu.
Interakcja człowiek-komputer – czym jest?
Interakcja człowieka z komputerem (HCI) to dyscyplina, która zajmuje się badaniem relacji między komputerem a człowiekiem. Obejmuje ona projektowanie, ocenę oraz implementację interfejsów użytkownika tak, aby mogły być dla osób korzystających intuicyjne i proste w użyciu. Innymi słowy – to poszukiwanie efektywnego sposobu projektowania komunikatów elektronicznych.
Interakcja człowiek-komputer to grupa procesów, czynności oraz dialogów, które wykonuje człowiek po to, aby móc porozumieć się z komputerem. Jest to przekazanie danych wejściowych oraz uzyskiwanie informacji zwrotnej przy udziale interfejsów, czego celem jest rezultat końcowy.
HCI stanowi połączenie dyscyplin naukowych, takich jak:
- psychologia społeczna i poznawcza,
- psychologia organizacji,
- antropologia,
- socjologia,
- zarządzanie,
- ergonomia,
- informatyka.
Dyscyplina ta sięga w głąb ludzkiej psychiki, co pozwala na zrozumienie fizycznych i emocjonalnych względów, związanych z interakcją człowieka z komputerem. Iteracyjne podejście projektowe sprawia, że specjaliści HCI mają możliwość poprawy funkcjonalności i komfortu użytkowania interfejsów komputerowych. HCI skoncentrowane jest na trzech komponentach: użytkowniku, interfejsie oraz metodzie ich pracy. Bada m.in.:
- słowa,
- strony wizualne,
- obiekty fizyczne i przestrzeń,
- czas,
- zachowanie.
Badanie tych elementów umożliwia projektowanie, które zorientowane jest na celu, ergonomii, użyteczności reakcji, personach, iteracjach oraz wzorcach. Celem HCI jest minimalizacja działań, które użytkownik musi wykonać, aby móc swobodnie korzystać z technologii. Ma sprawić, aby interakcja człowieka z komputerem przypominała dialog.
HCI i UX – podobieństwa
Interakcja człowiek-komputer oraz projektowanie UX to dziedziny pod wieloma względami do siebie podobne. W rzeczywistości jednak HCI uznawane jest za poprzedzające powstanie projektowania UX. Informacje, które gromadzą specjaliści HCI, wykorzystywane są nieustannego doskonalenia dziedziny projektowania UX.
Zarówno projektowanie UX, jak i HCI, wymagają prowadzenia ogromnej ilości badań użytkowników, architektury informacji (AI) oraz testów iteracyjnych. Każde z tych działań wiąże się z usprawnieniem interakcji z komputerami i uczynienie ich bardziej intuicyjnymi i przystępnymi.
HCI i UX – różnice
Projektowanie HCI i UX są do siebie dość podobne, jednak istnieją między nimi kluczowe różnice. HCI koncentruje się głównie na interakcjach użytkownika z produktem oraz na czynnościach, które pozwolą na intuicyjne ich wykonanie. Z kolei projektanci UX mają za zadanie stworzyć całą drogę użytkownika, którą musi on pokonać, wykonują wszystkie te interakcje.
Projektowanie doświadczeń użytkownika (UX) polega na nieustannym rozwoju. Obejmuje kreację doświadczeń usera z usługami, aplikacjami lub produktami. Ukierunkowany jest na wybraną branżę. HCI, czyli interakcja człowiek-komputer opiera się na badaniach. Stara się zrozumieć, w jaki sposób ludzie rozpoczynają interakcję z komputerami oraz w jaki sposób można to zoptymalizować. Ukierunkowany jest na naukę długoterminową.
Projektowanie interakcji człowiek-komputer (HCI) - elementy
Projekt interakcji człowiek-komputer składa się z czterech głównych, powiązanych z sobą części: użytkownika, celu końcowego, interfejsu oraz kontekstu.
Użytkownik
Podczas projektowania danego produktu specjalista UX pracuje nad poznaniem konkretnego użytkownika i opisaniu go w postaci persony. Jest to grupa ludzi, którzy mają wspólny cel, zestaw potrzeb, atrybutów i problemów, które mają ogromny wpływ na osiągnięcie celu końcowego. Pomogą w odkryciu wytycznych, określających dane grupy użytkowników, są metodologie interakcji człowiek-komputer.
Cel końcowy
Użytkownicy rozpoczynają interakcję z interfejsem produktu, aby osiągnąć zamierzony cel. Projektanci UX muszą więc brać pod uwagę czynniki takie, jak złożoność zadania, czas poświęcony na osiągnięcie celu oraz określenie czy użytkownik ten cel osiąga.
Interfejs
W dziedzinie interakcji człowiek-komputer interfejs jest najważniejszym elementem. Może on znajdować się w komputerze osobistym, laptopie, smartfonie lub innym urządzeniu. Tworząc interfejs projektanci muszą skupić się na elementach takich, jak nawigacja, układ aplikacji, nawigacja, dane wejściowe i wyjściowe, ikony, kolory i inne elementy graficzne.
Kontekst
Kontekst określa warunki rzeczywiste, w jakich używane są produkt lub usługa. Najczęściej wymienianymi są konteksty: fizyczny, czasowy, zadaniowy, społeczny, techniczny i informacyjny:
- kontekst fizyczny określa lokalizację przestrzenną, atrybutów środowiskowych, ruchów i mobilności,
- kontekst czasowy skupia się na czasie trwania, porze dnia, momentami przed-podczas-po oraz innych czynnościach związanych z czasem,
- kontekst zadania obejmuje wielozadaniowość, przerwy oraz typ zadania,
- kontekst społeczny obejmuje osoby, działania interpersonalne i kulturę,
- kontekst techniczny i informacyjny skupiają się na innych usługach, systemach, interoperacyjności, artefaktach informacyjnych i dostępie.
Użytkownicy korzystają z interfejsu w określonym kontekście. Nie mają sprecyzowanego miejsca i czasu na przeglądanie interfejsu lub interakcję z nim. Projektanci UX muszą więc skupić się na kontekście użycia interfejsów w każdym środowisku.
Związek między elementami projektu HCI i UX jest niezwykle istotny. Wynika to z faktu, że produkty używane są przez nieograniczoną liczbę użytkowników. Specjaliści UX mają możliwość do przeprowadzenia analizy interakcji i stworzenia projektów użytecznych i wydajnych, bez względu na to, kim jest użytkownik.
Dlaczego projektowanie interakcji jest aż tak istotne?
Projektowanie interakcji to analiza potrzeb, możliwości, ograniczeń użytkowników. Jej celem jest stworzenie optymalnego, jakościowego produkty cyfrowego. W obecnych czasach jest to niezwykle ważne, ponieważ interakcje z urządzeniami i interfejsami są coraz bardziej złożone.
Celem projektowania interakcji jest osiągnięcie takiego pułapu jakościowego, w którym user odczuwa faktyczną radość i przyjemność z korzystania z produktu cyfrowego, a jego doświadczenia są głębsze, spójniejsze i trwalsze.
Korzystając z produktu za pomocą interfejsu, użytkownik ma wejść z nim w interakcję, co z kolei prowadzi to wytworzenia się relacji, prowadzącej do różnych skutków. Owa interakcja powinna być płynna i związana z określonymi celami. To podstawa do pozytywnej oceny produktu i dalszej chęci jego użytkowania oraz polecania innym userom.
Jeśli zainteresował Cię temat interakcji człowiek-komputer, chcesz poznać zachowania użytkowników, ich potrzeb i oczekiwań – zachęcamy do zapoznania się z innymi artykułami. Jeżeli szukasz pomocy w rozwoju swojego biznesu – skontaktuj się z nami!
