Choć projektowanie interfejsu użytkownika kojarzy się najczęściej z nieograniczoną kreatywnością i szukaniem nowych rozwiązań, istnieją jednak pewne zasady, które wpływają na optymalizację całego procesu projektowania. Należy do nich m.in. 8 złotych zasad Shneidermana, które ten stworzył w 1985 roku. Mimo upływu czasu – zasady te są nadal aktualne i używane przez projektantów na całym świecie. Jak brzmią i jakie problemy pomagają rozwiązać?
{{pub-block}}
8 złotych zasad projektowania interfejsów użytkownika
Chcąc stworzyć produkt cyfrowy najwyższej jakości należy poznać 8 wytycznych, które ułatwią osiągnięcie idealnego efektu:
1. Dążenie do spójności
Spójność polega na wykorzystaniu jednakowych wzorców projektowych oraz działań w sytuacjach, które uznać można za podobne. Należą do nich przepływ pracy usera, a także odpowiednie zastosowanie kolorów, typografii oraz terminologii. Warto pamiętać o tym, że konkretny produkt cyfrowy nie jest jedynym, do którego mają dostęp użytkownicy. Mogą oni wybierać spośród wielu alternatyw, porównywać je i budować pewne oczekiwania względem aplikacji. Dlatego też niezwykle istotne jest stworzenie rozwiązania spójnego, które ułatwi im korzystanie z produktu i osiągnięcie zamierzonych celów. Należy postawić na pewną przewidywalność, co w tym konkretnym aspekcie – jest zaletą.
Aby móc zachować spójność, projektując interfejs użytkownika, w pierwszej kolejności należy wykreować system projektowania. Dzięki temu możliwe będzie kolekcjonowanie wytycznych graficznych, które określają wizualną stronę interfejsu oraz projektowania dla danej marki. System ten powinien zawierać:
- przewodnik po stylu – czyli zbiór wiedzy, odnoszący się do kwestii stosowania kolorów, fontów, czcionek i logo, a także metod komunikacji organizacji z użytkownikami,
- bibliotekę komponentów – zbiór komponentów wraz z szablonami. Znajduje się on w kodzie, wykorzystywanym przez programistów do kodowania elementów produktu cyfrowego,
- bibliotekę wzorców – zbiór przykładów poszczególnych części interfejsu użytkownika oraz ich zachowania. Przykładem mogą być formularze kontaktowe i opis ich użycia.
Wspomniany system projektowania pomaga zebrać wszystkie niezbędne informacje tak, aby każdy użytkownik mógł je odpowiednio wykorzystać. Dzięki niemu możliwe jest stworzenie jasnych, zrozumiałych wytycznych, niezbędnych do projektowania w myśl zasady spójności.
2. Postaw na użyteczność uniwersalną
Optymalny projekt interfejsu użytkownika zapewnia bezproblemowe poznanie i odnalezienie się w aplikacji oraz szybkie osiągnięcie zamierzonych celów. Użyteczność uniwersalna to taka, która spełnia wymagania wszystkich grup userów. Z produktu cyfrowego mają bowiem korzystać zarówno klienci nowi, jak i ci powracający. Grupy te będą różnić się od siebie wiekiem, płcią, pochodzeniem i oczekiwaniami.
Aby pomóc użytkownikom w poznaniu aplikacji lub innego produktu cyfrowego, warto zastosować metodę etykietowania narzędzi w interfejsie. Element ten powinien pojawić się po najechaniu kursorem na wyznaczone fragmenty. Ma na celu wyszczególnienie wyjaśnienia roli tej części interfejsu.
3. Zadbaj o informacje zwrotne
Jeżeli interfejs użytkownika jest zaprojektowany optymalnie – powinien zapewniać użytkownikom dostęp do informacji czy działania, które podjęli wykonali dobrze. Każdy user chce bowiem mieć pewność zrozumienia podjętych przez niego akcji.
System musi więc odpowiednio reagować na czynności, które wykonał użytkownik, dając mu jasną odpowiedź zwrotną. Jeżeli musi on poczekać na wynik – należy go o tym poinformować. Jeśli podejmie nieprawidłową akcję należy zadbać o to, aby o tym wiedział. To pomoże mu w podjęciu kolejnych, pozytywnych dla wyniku aplikacji decyzji.
4. Odpowiedź zwrotna, prowadząca do zamknięcia zadania
W momencie, gdy użytkownik ma za zadanie wykonać określone czynności należy sprawdzić, czy mają dostęp po komunikatów zwrotnych, zwłaszcza w momencie, gdy wykonają czynności poprawnie. W takim przypadku będą usatysfakcjonowani z realizacji zadania. W tym przypadku warto więc zadbać o wiadomość weryfikacyjną lub podsumowującą na każdym etapie wykonywania czynności. Informacje zwrotne powinny być maksymalnie krótkie i zachowywać pozytywny wydźwięk, mimo popełnionych błędów.
5. Ochrona przez błędami
Wysokiej jakości interfejs użytkownika prowadzi go przez cały proces na tyle intuicyjnie, że nie powinien on popełniać błędów. Dobrą praktyką jest więc maksymalnie go ułatwić, eliminując wszystkie możliwe niedogodności. Jako że z aplikacji może korzystać wielu użytkowników – może być to trudne – niemniej jednak warte zachodu.
W tym celu należy weryfikować podawane przez użytkowników dane i na bieżąco powiadamiać ich o nieprawidłowościach. W ten sposób można zminimalizować ryzyko popełniania przez nich znaczących błędów. Jeśli więc istnieje prawdopodobieństwo, że user poda nieistniejącą datę, np. 31 września – warto udostępnić mu kalendarz.
3. Możliwość cofnięcia działań
Każdy użytkownik, który korzysta z danej aplikacji lub innego produktu cyfrowego, powinien mieć poczucie swobody i kontroli nad akcjami, które podejmuje. Musi więc mieć opcję anulowania działania i jego ponowienia w momencie, gdy wprowadzi dane nieprawidłowo lub kliknie nie ten przycisk, który zamierzał. Jeżeli nie będzie miał tej możliwości – poczuje się zmęczony i sfrustrowany. Może to prowadzić do rezygnacji z dalszego udziału w procesie.
W tym przypadku dobrze jest zdecydować się na wprowadzenie przycisków lub linków, z których użytkownik będzie mógł swobodnie skorzystać. Mogą nimi być:
- anuluj – umożliwi zakończenie zadania lub procesu,
- wstecz – pozwoli to na przywrócenie użytkownika do wcześniejszej strony,
- cofnij – da możliwość cofnięcia do poprzedniej czynności,
- ponów – umożliwi wykonanie prawidłowej akcji,
- zamknij – będzie skutkować zamknięciem widoku bieżącego.
7. Kontroluj użytkownika
Użytkownicy powinni mieć podświadome uczucie kontroli nad aplikacją lub witryną internetową. Należy więc zadbać o to, aby korzystali w niej w sposób dowolny i używali interfejsu, który zaspokaja ich potrzeby. W momencie, gdy dany element tego interfejsu nie jest niezbędny do ukończenia danej czynności – warto jest go usunąć tymczasowo lub wyciszyć powiadomienia, które pojawiają się w momencie, gdy pojawia się niepotrzebny element.
8. Ogranicz obciążenie pamięci krótkotrwałej
Aby zapobiec niepotrzebnemu obciążeniu pamięci krótkotrwałej należy ograniczyć zbyt długą sekwencję działań. User nie jest zobligowany do zapamiętywania zbędnych danych, które nie pomogą mu w wykonaniu danej czynności. Dobrą praktyką jest więc wyróżnienie informacji potrzebnych do realizacji zadania.
Aby ułatwić userom zadanie warto podpowiadać im pewnie zachowania, którymi mogą być:
- cicha pomoc, np. zastosowanie podpowiedzi, co klient może wpisać w określonym polu,
- pomoc wizualna, co oznacza użycie konkretnych znaków w celu skupienia uwagi użytkownika i delikatnej podpowiedzi, co powinien zrobić dalej,
- automatyczne wprowadzenie danych – jeżeli user już raz wypełnił dane – warto je powielić w podobnym polu,
- ułatwienie procesów – w momencie, gdy użytkownik podał hasło wcześniej – można umożliwić mu opcję zapamiętywania.
Jak korzystać z 8 zasad projektowania interfejsów
Zasady, które wiele lat temu ustanowił Shneiderman, nadal są aktualne. Stanowią ważny punkt w przypadku chęci poprawy użyteczności interfejsu użytkownika. Umożliwiają również poprawę błędów, które mogą zniechęcić użytkownika do podjęcia akcji. Należy jednak pamiętać, że zasady te są ogólne i stanowią podstawę do wprowadzania zmian i innowacji. Każdą z nich warto dopasować do konkretnego projektu.
Jeżeli zainteresował Cię temat projektowania interfejsów lub chcesz zapoznać się z tajnikami tworzenia skutecznych stron i aplikacji – sprawdź nasze pozostałe wpisy blogowe, gdzie znajdziesz mnóstwo przydatnych informacji. Szukasz firmy, która przeprowadzi dla Ciebie audyt UX? Potrzebujesz pomocy przy projektowaniu witryny czy analityce internetowej? Zgłoś się do nas! Wspólnie znajdziemy dla Ciebie najlepsze rozwiązanie.