Rosnąca liczba miejsc pracy w branży IT oraz kusząca perspektywa pracy w przyjaznym otoczeniu, dającym możliwość rozwoju, jest w ostatnich latach powodem wzrostu zainteresowania tematem: projektowanie UX. Niektórzy traktują ten zawód jako dobry sposób na zmianę pracy na bardziej kreatywną, dającą więcej możliwości rozwiązywania ciekawych problemów.
Z raportu UX Design w Polsce z 2018 roku wynika, że jest na rynku przestrzeń do rozwoju juniorów, osób, które chcą dopiero zacząć pracę na tym stanowisku, gdyż w miejscach pracy jest tyle samo liderów lub managerów do juniorów (14%). Autorzy podkreślają, że możliwość nauki pod okiem ekspertów, ale przy jednoczesnej małej odpowiedzialności, jest bardzo ważna, gdyż wspiera proces nauki przyszłych projektantów. Jeżeli interesujesz się tym zagadnieniem i chcesz rozpocząć swoją karierę zawodową w roli UX/UI designera – zapraszam do lektury artykułu, w którym opowiem od czego zacząć, jak wygląda rynek pracy, jakie masz możliwości i o czym należy pamiętać w pracy z klientami.
Wiedza i umiejętności
Podstawą do rozpoczęcia pracy jako UX/UI designer jest potwierdzona i zweryfikowana wiedza. Takim pewnym źródłem, od którego musi zacząć każdy przyszły projektant jest portal nngroup.com, czyli miejsce, w którym dwóch guru UX: Don Norman i Jakob Nielsen dzielą się swoją wiedzą i badaniami. W zakładce z najpopularniejszymi artykułami zdobędziesz niezbędną wiedzę do zrozumienia branży UX.
Zacznij przede wszystkim od heurystyk Nielsena, na których opiera się cała metoda projektowania doświadczeń użytkowników. Następnie możesz przejść do lektury książki “Dizajn na co dzień” od Dona Normana, dzięki której zyskasz ogólne pojęcie o projektowaniu doświadczeń oraz poznasz podstawowe zasady designu. Dalej w kierunku użyteczności zaprowadzi Cię Steve Krug wraz z krótką, lecz bardzo konkretną pozycją “Nie każ mi myśleć. O życiowym podejściu do funkcjonalności stron internetowych”.
Garść inspiracji z kontekście pracy na etapie UI znajdziesz na takich portalach jak Dribbble lub Behance. Ważne, abyś w tym temacie był cały czas na bieżąco z trendami, gdyż zmieniają się one w błyskawicznym tempie. Aktualną wiedzę znajdziesz na blogach, m.in. Medium czy na portalach prowadzonych przez pracowników tworzących takie narzędzia jak Figma czy UXPin. Fundamentalną wiedzę odnośnie projektowania UI znajdziesz przede wszystkim na stronie Material Design, na której zostały zebrane wszystkie wytyczne dotyczące projektowania UI, wypracowane przez Google i do których stosują się wszyscy twórcy produktów cyfrowych. Poza tym musisz zapoznać się z teorią dotyczącą typografii oraz psychologii kolorów.
Standardowym pytaniem od osób zaczynających przygodę w UX/UI designie jest: jakie studia lub jaki kurs wybrać? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, gdyż możliwości jest w tej chwili mnóstwo. Przyszli desginerzy kończą także studia o różnych specjalizacjach, jak np. socjologia, marketing, kognitywistyka. Na rynku dostępne są także studia podyplomowe z zakresu UX Design lub Product Design. Najpopularniejsze portale z kursami on-line to Eduweb, Udemy czy Sillshare, ale zawsze wybierając dany kurs sprawdźcie kompetencje i doświadczenie prowadzącego. Ważne dla bycia “na bieżąco” w branży są także konferencje, takie jak World Usability Day, organizowane raz w roku w każdym większym mieście w Polsce, ogólnopolskie wydarzenie UX Poland czy meet-up’y Dribbble. Każdy kontakt z jak największą liczbą osób zajmujących się projektowaniem to dla początkującego designera duża szansa na rozwój.
Jeśli chodzi o umiejętności UX/UI designera to taką osobę powinna cechować duża doza empatii i zrozumienia, aby była w stanie wcielić się w rolę użytkowników projektowanego rozwiązania. W metodologii design thinking sama “empatyzacja” jest jednym z etapów. Również w metodologii UX pierwszy etap “discover” obejmuje zrozumienie biznesu i odbiorcy końcowego. Przyda się tutaj wiedza z zakresu psychologii behawioralnej, która pozwoli Ci zrozumieć pewne schematy zachowań użytkowników oraz ich błędy poznawcze. Ponadto należy być dobrym i czujnym obserwatorem, który będzie w stanie wskazać nawet najmniejszy błąd na stronie klienta, ale też zapamięta najlepsze rozwiązania projektowe zauważone na innych stronach lub w aplikacjach. Należy cały czas obserwować to co dzieje się w branży i analizować każdy detal. Przyda się także umiejętność prezentacji i obrony swoich pomysłów oraz dobra komunikacja, które jest kluczowa w wypadku pracy z klientami.
Rynek pracy dla UX/UI Designera
Kiedy już zdobędziesz potrzebną, podstawową wiedzę, żeby zacząć projektować, pada pytanie: jak zacząć? Podczas kursów możesz na własną rękę tworzyć własne rozwiązania, nowe aplikacje lub optymalizować sklepy internetowe. Wielu pracodawców wymaga przedstawienia kilku prac w formie portfolio, także od zupełnie początkujących osób. Zanim zaczniesz szukać możliwości zawodowych, sprawdź czym dokładnie chciałbyś się zajmować, gdyż możliwości jest wiele. Inna będzie też praca dla firmy tworzącej jedno rozwiązanie (np. narzędzie, sklep internetowy), gdzie cały czas pracujesz nad tym samym produktem, a inaczej wygląda praca agencyjna, w której pracuje się projektowo i można zajmować się kilkoma produktami czy usługami na raz (np. audyt UX, projekt sklepu, badania UX aplikacji).
Pracodawcy różnie podchodzą też do nazw i obowiązków stanowisk. Podstawowym podziałem jest rozdzielenie UX od UI designera. UX designer zajmuje się tworzeniem makiet lo-fi, często także badaniami i testami, prowadzi warsztaty z klientem oraz audyty stron, analizuje rynek i zbiera referencje, często jest też w kontakcie z klientem aby zapoznać się ze wszystkimi wymaganiami.
Natomiast UI designer tworzy makiety hi-fi, projektuje ikony, w razie potrzeby także inne grafiki i ilustracje, jeśli tego będzie wymagał klient. Taka osoba może też dołączyć do projektu w późniejszym etapie, ale często bierze udział w całym procesie od początku, aby znać jego podłoże i móc zaprojektować idealne rozwiązanie. Ten podział jest różnie rozumiany przez pracodawców, czasem łączy się te kompetencje nazywając takie stanowisko Web Designer czy Product Designer, często taka oferta pracy może kryć się także pod nazwą Graphic Designer.
Natomiast w większych firmach czy korporacjach kompetencje UX desginera mogą być rozbite na:
- UX researcher/badacz UX
- UX writer/content manager
- UX analyst/analityk danych UX
Sprawdź, co dokładnie najbardziej Ci się podoba i w którym kierunku chcesz się rozwijać: czy wybierzesz wąską specjalizację czy może jesteś gotowy połączyć kilka kompetencji. Znajdź agencję UX lub inne firmy zatrudniające projektantów w Twojej okolicy i zacznij od aplikowania na praktyki lub staż. Dalej, w miarę doświadczenia, będziesz obejmować kolejne stopnie na stanowisku designera: junior, mid/regular, senior, w niektórych wypadkach także lead jako osoba kierująca zespołem projektowym.
Metody i narzędzia pracy
Musisz być także gotowy na różne podejścia do projektowania. Generalnie metodologia pracy UX opiera się na 4 etapach: discover, define, develop, deliver.
Źródło: https://interactiondesign17.wordpress.com/2017/02/09/week-4-double-diamond-framework/
W zależności od tego, czym dokładnie będziesz się zajmować, taki etap będzie należał do Twojego zakresu pracy, np. badacz będzie zaangażowany na początku (research) i pod koniec (test) prac. Na te etapy będzie miało wpływ także miejsce, w którym będziesz pracować. Jeśli zajmiesz się rozwojem jednego narzędzia lub strony, wówczas praca może opierać się głównie na wdrażaniu nowych rozwiązań, poszukiwaniu sposobów na optymalizację ścieżki użytkownika i testowaniu. Jeśli natomiast będzie to zupełnie nowe rozwiązanie, gdzie potrzeby użytkowników są dopiero definiowane i nie mamy dokładnych danych o odbiorcach, projekt rozpocznie na pewno etap badania potrzeb grupy docelowej.
W pracy agencyjnej natomiast jesteś w stanie przejść przez wszystkie etapy podczas pracy nad jednym projektem, ale zawsze jego zakres będzie zależał od budżetu klienta. W rzeczywistości często pomija się etap badania potrzeb na początku projektu a projektanci muszą bazować na wiedzy dostępnej z zaimplementowanych narzędzi analitycznych.
W agencji często współpracę rozpoczyna się od warsztatów z klientem, żeby lepiej zrozumieć jego działalność i cele związane z projektem (czasem jest to nawet kilka spotkań). Często także jednym z początkowych etapów jest audyt UX, podczas którego projektant wskazuje problematyczne miejsca i rekomenduje zmiany w oparciu o istniejące rozwiązania (tzw. benchmarki). Jest to dobry punkt wyjścia do rozmowy z klientem o redesignie jego strony, dzięki czemu można szybko przejść do etapu projektowania znając dokładne oczekiwania klienta.
Jeśli chodzi o narzędzia używane najczęściej w pracy projektanta, to można je podzielić ze względu na etapy pracy:
- praca warsztatowa, wspólne zbieranie wymagań: Dokumenty Google, Miro, Mural,
- research, analiza danych: Google Analytics, Hotjar,
- projektowanie UX: Axure RP (prawdopodobnie coraz rzadziej stosowany, w porównaniu z jego popularnością jeszcze rok temu), Figma, Adobe XD, UXPin,
- projektowanie UI: Sketch (tylko dla MacOS), Figma, Adobe XD, UXPin.
Warto zapoznać się z tymi narzędziami odpowiednio wcześniej i umieć posługiwać się nimi nawet na podstawowych poziomie. Wszelkie tutoriale i szkolenia znajdziesz zazwyczaj na stronie tych narzędzi lub na YouTube.
Praca z klientami
Często w ofertach pracy znajdziesz informację, że poza projektowaniem będziesz zajmować się także kontaktem z klientami i wymaganą umiejętnością jest dobra komunikacja, umiejętność prezentacji i argumentowania decyzji. Obszar ten dotyczy głównie pracy agencyjnej, ponieważ w wypadku pracy nad jednym produktem Twoim klientem jest po prostu firma, w której pracujesz. Nie musisz zazwyczaj w takim wypadku martwić się o odpowiednią organizację pracy (jeśli jest ona już ustalona) czy też o różne ograniczenia związane z brakiem możliwości bezpośredniego i szybkiego kontaktu.
W pracy agencyjnej podejście projektowe wymusza inne działania. W strukturze organizacji najczęściej każdy projekt koordynuje Project Manager, który odpowiada za delegowanie zadań swojemu zespołowi, utrzymywanie kontaktu z klientem, weryfikowanie jakości projektowanych rozwiązań, ustalanie z klientem i dotrzymywanie terminów oraz wyznaczenie kluczowych założeń. Designer natomiast dużo mniej czasu spędza na bezpośrednim kontakcie z klientem. Ma to miejsce m.in. w momencie:
- rozpoczęcia prac,
- warsztatów, które musi zaplanować i przeprowadzić,
- prezentacji audytu UX (jeśli taki został ujęty we współpracy),
- projektowania.
Najlepszym rozwiązaniem jest właśnie angażowanie klienta w sam proces projektowy poprzez pozostawanie z nim w kontakcie, prośby o zapewnienie jakichś materiałów (np. brief, brandbook, logo i inne elementy identyfikacji marki) oraz regularne udostępnianie i omawianie projektu. Dzięki rozmowom o kluczowych lub problematycznych elementach na stronie, dowiesz się dużo więcej o biznesie klienta, poznasz jego punkt widzenia i szybciej dojdziesz do porozumienia. W momencie omawiania projektu przydaje się umiejętność argumentowania swoich wyborów. Pamiętaj, że klient jest zawsze mocno przywiązany do swojej strony, sklepu czy aplikacji i wejdzie do współpracy już z pewną wizją na rozwój czy optymalizację swojego produktu. Musisz każdy wybór, który może być źródłem sporu, argumentować realnymi danymi, badaniami, statystykami, informacjami o podstawowych zasadach designu.
Misją każdego projektanta jest także edukacja klientów, aby w przyszłości poradzili sobie z modyfikacjami strony i zdawali sobie sprawę z potrzeb i problemów ich użytkowników. Upewnij się, że klient rozumie na czym polega każdy etap współpracy oraz to, czym właściwie jako projektant UX/UI się zajmujesz. Dzięki temu znajdziesz wspólny język z klientem i będzie Ci łatwiej się z nim porozumieć. Tym sposobem zbudujesz także jego zaufanie i postawisz siebie w roli eksperta. Staraj się, w miarę możliwości, zabiegać o kontakt i nie obawiaj się rozmowy z klientem, wówczas zyskasz dobrego współpracownika a zaprojektowane rozwiązanie zostanie zrealizowane z sukcesem i zakończy się zadowoleniem obu stron.
Podsumowanie
Kiedy będziesz już uzbrojony w podstawową wiedzę, wypróbujesz swoje siły na wybranych stronach i zainspirowany pracą innych oraz możliwościami, jakie daje ten zawód, postanowisz ruszyć na rynek pracy, pamiętaj, aby nie poprzestawać w swoich działaniach. Stwórz portfolio ze swoimi pierwszymi próbami, opisz jak wyglądał Twój proces projektowania danego rozwiązania. Uzbrój się w dużą dawkę cierpliwości, a kiedy dostaniesz się na praktyki lub staż, bądź gotowy na nowe wyzwania i problemy projektowe. Powodzenia!
